Green paper: fiets- en wandeldata

Hoe verzamelen steden data over wandelen en fietsen? Wat doen ze met die data? En wat zijn de mogelijkheden hiermee in de toekomst? Dat hebben we onderzocht en beschreven in de Green Paper "Walking and cycling data: Practice, challenges, needs and gaps". Je lees er hier een korte samenvatting van. Het volledige document kun je onderaan deze pagina downloaden. 

Samen met het mobiliteitsbedrijf van Stad Gent namen we dit jaar deel aan een stuurgroep met als doel een Green Paper te schrijven voor de Europese commissie over wandel- en fietsdata. Het is een document dat beleidsmakers moet informeren, discussie over dit onderwerp aanwakkeren en het belang ervan hoger op de agenda plaatsen. We schreven de paper in samenwerking met het internationale studiebureau Ramboll en verschillende partners uit Nederland, Noorwegen, Zweden, Finland en Denemarken.

We gingen na welke wandel- en fietsdata steden verzamelen en welke uitdagingen ze daarbij ondervinden. We onderzochten hoe deze data vervolgens het beste gebruikt kunnen worden. Verder peilden we ook naar welke data er op dit moment niet verzameld wordt maar wel interessant zou kunnen zijn. Al deze informatie verzamelden we door middel van vragenlijsten en diepte-interviews bij verschillende Europese en niet-Europese steden, het in kaart brengen van databronnen en -maatstaven en interviews met wandel- en fietsexperts.

Het belang van data

Kwalitatieve en kwantitatieve data is essentieel voor beleidsmakers om...

  • doelen te stellen die zowel ambitieus als realistisch zijn,
  • de evolutie in het bereiken van deze doelen na te gaan,
  • verantwoorde investeringen te doen,
  • financiering voor deze investeringen veilig te stellen.

doelen, beleid, data

Het huidige tekort aan data

Data over hoe wandelaars en fietsers zich verplaatsen wordt niet systematisch verzameld, zoals dat bij het gebruik van auto’s en openbaar vervoer over het algemeen wel gebeurt.

Uit bevragingen en diepte-interviews bij verschillende steden blijkt dat 1/3e van de bevraagde overheidsinstanties geen fietsdata verzamelt en maar liefst 2/3e geen wandeldata. Dit is in lijn met de bevinding dat fietsen en wandelen vaak aan de onderkant van de mobiliteitshiërarchie bengelen. Dit terwijl het fundamentele verplaatsmodi zijn voor een groot deel van de bevolking. Heel wat overheidsinstanties staan dus nog voor stevige uitdagingen. 

Omdat er bovendien weinig vastgelegde standaarden bestaan, zijn er vaak ook nog moeilijkheden op vlak van kwaliteit, validiteit en vergelijkbaarheid van de beschikbare data. 

Hoe en welke data je het beste verzamelt

Zo verzamel je relevante data

  • Ontwikkel standaarden voor wandel- en fietsdata om de kwaliteit, validiteit en vergelijkbaarheid veilig te stellen.
  • Kies bronnen op basis van wat je nodig hebt, niet op basis van wat beschikbaar is.
  • Doe voldoende kennis op over de sterktes, limieten en vertekening bij verschillende bronnen.
  • Verzamel zowel kwantitatieve als kwalitatieve data.
  • Verzamel zowel aantallen van wandelaars en fietsers, breng hun trajecten in kaart, en peil ook naar hun tevredenheid.
  • Combineer verschillende soorten bronnen.
  • Verzamel data over een langere tijdsduur zodat je veranderingen kan opvolgen.

Deze fietsdata moet je zeker bijhouden

Activiteit

  • Het aantal fietsers
  • De modal split (idealiter zowel voor aantal trips, voor verschillende afstanden en voor verschillende duurtijd van trips)
  • Het doel van de fietstrips

Al deze data verzamel je het beste opgedeeld per gender, leeftijd en andere demografische kenmerken.

Veiligheid

  • Het aantal gewonden en doden bij fietsongevallen
  • De risicofactor: het aantal ongevallen in verhouding tot het aantal ritten

Toegankelijkheid

  • Het fietsnetwerk: lengte, status en kwaliteit
  • De fietsparkeergelegenheid: aantal, locaties, capaciteit en kwaliteit
  • Het openbaar vervoer: toegankelijkheid, voorziene fietsenparkings, first- en last mile oplossingen

Tevredenheid

  • Tevredenheid van fietsers over de infrastructuur, parkings, faciliteiten en beleid
  • Een beeld van waar de ervaringen goed zijn en waar niet
  • Kennis van wie niet fietst en waarom

Al deze data verzamel je het beste opgedeeld per gender, leeftijd, fysieke mogelijkheden en inkomensklasse.

Voordelen

  • Gezondheidsvoordelen
  • Economische voordelen
  • Milieuvoordelen 
  • Voordelen voor geluidsoverlast

aanbevelingen

Aanbevelingen voor een goed fiets- en wandelbeleid

  • Beschouw wandelen en fietsen als gelijkwaardige vervoersmodi zoals verplaatsingen per auto en openbaar vervoer.
  • Neem wandelen en fietsen als aparte modi op in strategische mobiliteitsplannen.
  • Bepaal meetbare doelstellingen voor wandelen en fietsen.
  • Verzamel wandel- en fietsdata om beleid te ontwikkelen waardoor vastgelegde doelen kunnen bereikt worden.
  • Gebruik data om wandel- en fietsbeleidsplannen te maken.
  • Gebruik data om financiering voor wandelen en fietsen te veilig stellen.
  • Gebruik verzamelde data om de effecten van wandel- en fietsmaatregelen te evalueren.

Fietsdata Stad Gent

Hier kun je wat informatie bekijken die Stad Gent verzamelt:

Meer weten? Lees hier de volledige Green Paper:

Laatst gewijzigd
do 23 nov 2023